Hoe weten wij dat bij iemand de fout is gemaakt?

Hoe weten wij of bij iemand 1 of 2 fouten zijn gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is? En of iemand recht heeft op de hzk-regeling? Wij kijken per fout of iemand benadeeld is. Bij iedere fout kijken we naar 5 vragen. De 5 vragen moeten met ‘ja’ beantwoord worden.  En in de juiste volgorde.

Hier leest u per fout hoe UHT de beoordeling doet.

De fout: institutioneel vooringenomen behandeld

Om te beoordelen of deze fout bij iemand is gemaakt, kijken we naar gegevens in diverse systemen. We bekijken die gegevens uit de periode van 2012 tot en met 2019. Omdat deze fout alleen is gemaakt in deze periode.

Worden de volgende 5 vragen in deze volgorde met ‘ja’ beantwoord? Dan heeft iemand recht op de hzk-regeling voor de fout ‘institutioneel vooringenomen behandeld’.

1. Komt iemand voor in een CAF-onderzoek?
2. Is dat CAF-onderzoek gedaan voor huurtoeslag, zorgtoeslag en/of kindgebonden budget?
3. Is in dat CAF-onderzoek institutioneel vooringenomen gehandeld?
4. Is dat CAF-onderzoek gedaan bij groepen mensen?
5. Had iemand recht op toeslag? Maar moest iemand (een deel van) de toeslag toch terugbetalen? Of kreeg iemand deze toeslag niet? En kon iemand daar zelf niets aan doen?

Lees hieronder wat deze 5 vragen betekenen.

1) Komt iemand voor in een CAF-onderzoek?

→ Nee?  Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 2.

Toelichting: Bij de Belastingdienst waren er speciale teams die onderzoek deden naar fraude bij groepen mensen. Zo’n team heette een Combiteam Aanpak Facilitators (CAF).
In het onderzoek speelde een ‘facilitator’ een rol. Deze wordt ook wel een ondersteuner genoemd.
Bij toeslagen kon een facilitator een organisatie of persoon zijn, die toeslagen aanvroeg voor meerdere mensen. Het kon ook een IP-adres of huisadres zijn waar vandaan (veel) toeslagen werden aangevraagd.

Let op: Niet ieder onderzoek naar fraude was een CAF-onderzoek.

2) Is dat CAF-onderzoek gedaan voor huurtoeslag, zorgtoeslag en/of kindgebonden budget?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 3.

Toelichting: Het CAF-team deed onderzoek naar de verschillende belastingen en toeslagen. Voor de hzk-regeling wordt alléén gekeken naar CAF-onderzoeken voor huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget.
Let op: In het verleden werden ook bij kinderopvangtoeslag CAF-onderzoeken gedaan. Bijvoorbeeld onderzoeken naar gastouderbureaus. Als bij de kinderopvangtoeslag institutioneel vooringenomen is gehandeld, wordt (of is) dat bij de herstelregeling voor de kinderopvangtoeslag goed gemaakt.

3) Is in dat CAF-onderzoek institutioneel vooringenomen gehandeld?

→ Nee?  Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 4.

Toelichting: Bij sommige CAF onderzoeken werd te snel en te gemakkelijk gedacht dat er fraude werd gepleegd. Het te snel en te gemakkelijk ervan uitgaan dat er fraude is gepleegd, maakt dat het ‘vooringenomen’ is.

De Nationale Ombudsman stelde in augustus 2017 vast dat dit gebeurde. Het CAF-onderzoek waarbij dat gebeurde had de naam CAF-11. Er werd in sommige andere CAF-onderzoeken op dezelfde manier gewerkt. De manier van werken was dus te vergelijken met het CAF-11 onderzoek. De manier van werken is te herkennen aan 6 kenmerken.

De 6 kenmerken zijn helder geworden door parlementair onderzoek naar de fouten bij de toeslagen. De Commissie Donner en later de Commissie van Wijzen stelden deze kenmerken vast. Een combinatie van enkele van deze kenmerken kan genoeg zijn, om vast te stellen dat er vooringenomen is gehandeld.

Het kan voorkomen dat in een CAF-zaak wel hetzelfde werd gehandeld als bij een CAF-11 zaak. Maar dat het er niet voor zorgde dat mensen vooringenomen zijn behandeld. Dan wordt zo’n CAF-zaak niet verder meer bekeken.

4) Is dat CAF-onderzoek gedaan bij groepen mensen?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 5.

Toelichting: Alleen als iemand in een CAF-onderzoek als een groep is behandeld, is er groepsgewijs institutioneel vooringenomen gehandeld. Bijvoorbeeld als alle of veel aanvragen voor een toeslag van 1 huisadres werden stopgezet. Zonder dat de situatie op het huisadres vooraf werden gecontroleerd.
In 5 CAF-zaken voor huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget is al vastgesteld dat mensen als groep institutioneel vooringenomen behandeld zijn. Er zijn 15 CAF zaken waarvan nog niet duidelijk is of er institutioneel vooringenomen is gehandeld. En of dat groepsgewijs is geweest. UHT stelt dit eerst nog vast.
Alle mensen die in de 20 (5 + 15) CAF-zaken zaten, zijn bekend.

5) Had iemand recht op toeslag? Maar moest iemand (een deel van) de toeslag toch terugbetalen? Of kreeg iemand deze niet? En kon iemand daar zelf niets aan doen?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we de schade berekenen en de vergoeding voor de fout.

Toelichting: Tot slot wordt per persoon in de groep (CAF-zaak) bekeken of die persoon ook schade heeft gehad. Schade betekent bij deze regeling dat iemand (een deel van de) toeslag moest terugbetalen, of een toeslag niet heeft gekregen. Terwijl deze persoon wel recht op toeslag had. Belangrijk is wel dat iemand er zelf niets aan kon doen dat toeslag terugbetaald moest worden. Of dat iemand geen toeslag heeft gekregen.

Schade berekenen en de vergoeding voor de fout

Is de fout gemaakt? En heeft iemand schade? Dan berekent UHT het bedrag dat iemand nog moet krijgen. En de vergoeding voor de fout. Omdat er per jaar en per toeslagsoort wordt gekeken, wordt dit bedrag ook per jaar en per toeslagsoort berekend. Ontving iemand maar 1 toeslagsoort, bijvoorbeeld alleen zorgtoeslag? Dan wordt er alleen voor deze ene toeslagsoort een bedrag berekend.
Alle bedragen worden bij elkaar opgeteld. Dat is het geld dat iemand krijgt.

Welke gegevens worden bekeken?

Om het onderzoek naar institutioneel vooringenomen behandeling goed te kunnen doen, wordt steeds naar meerdere gegevens gekeken. Wij gebruiken de volgende informatie:

• Alle beschikkingen,
• Andere verstuurde en ontvangen brieven,
• Notities van gesprekken,
• Meldingen van iemand zelf,
• Meldingen van een medewerker,
• Bewijs van het team Beroep en Bezwaar, inclusief bezwaar en beroepsschriften
• Bewijs van andere partijen, zoals jaaropgaven, betaalbewijzen van de bank, polisblad van de zorgverzekering (zorgtoeslag), huurcontract (huurtoeslag),
• De Basisregistratie Persoonsgegevens (BRP) voor het woonadres, geregistreerde relaties en de woonsituatie in de periode tussen 2012 en 2019.

Was er een juridische procedure over de huurtoeslag, zorgtoeslag of kindgebonden budget? Dan wordt die informatie ook bekeken.

De fout: een verkeerd stempel O/GS

Om te beoordelen of deze fout bij iemand is gemaakt, kijken we naar gegevens in onze systemen. We bekijken die gegevens uit de periode tussen 2005 tot en met 2019. Omdat deze fout alleen is gemaakt in deze periode. Worden de volgende 5 vragen in deze volgorde met ‘ja’ beantwoord? Dan heeft iemand recht op de hzk-regeling voor de fout ‘verkeerd stempel O/GS’.

1. Moest iemand over de jaren 2005 tot en met 2019 toeslag terugbetalen?
2. Heeft iemand daarvoor een persoonlijke betalingsregeling aangevraagd of gevraagd om mee te werken aan een schuldenregeling?
3. Is de persoonlijke betalingsregeling afgewezen of werd er niet meegewerkt aan de schuldenregeling?
4. Werd de aanvraag afgewezen of werd niet meegewerkt, omdat het stempel O/GS bij de naam van iemand stond?
5. Was het stempel O/GS verkeerd?

Lees hieronder wat deze 5 vragen betekenen.

1) Moest iemand over de jaren 2005 tot en met 2019 toeslag terugbetalen?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 2

Toelichting: Moest iemand toeslag terugbetalen in deze periode? (Bijvoorbeeld omdat het inkomen hoger was geworden? Of omdat iemand verhuisde naar een woning met een lagere huur?)

2) Heeft iemand daarvoor een persoonlijke betalingsregeling aangevraagd of gevraagd om mee te werken aan een schuldenregeling?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 3.

Toelichting: Heeft iemand in deze periode een persoonlijke betalingsregeling aangevraagd? Of een schuldenregeling? Dat kunnen we zien in ons systeem.
Let op! Een standaard betalingsregeling is niet hetzelfde als een persoonlijke betalingsregeling. Bij een persoonlijke betalingsregeling wordt gekeken of iemand genoeg geld overhoudt om van te leven.

3) Is de persoonlijke betalingsregeling afgewezen of werd niet meegewerkt aan de schuldenregeling?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 4.

Toelichting: Wees Belastingdienst/Toeslagen de persoonlijke betalingsregeling af? Of werkte zij niet mee aan de schuldenregeling?

4) Werd de aanvraag afgewezen of werd niet meegewerkt, omdat het stempel O/GS bij de naam van iemand stond?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan gaan we naar vraag 5.

Toelichting: Stond bij de naam het stempel O/GS in het systeem van Belastingdienst/Toeslagen? En is daarom de aanvraag voor een persoonlijke betalingsregeling afgewezen? Of is daarom niet meegewerkt aan een schuldenregeling?

5) Was het stempel O/GS verkeerd?

→ Nee? Dan is de fout niet gemaakt, waarvoor de hzk-regeling is.
→ Ja? Dan is de beoordeling afgerond en wordt de vergoeding berekend.

Toelichting: Dacht Belastingdienst/Toeslagen te snel dat iemand expres onjuiste informatie had gegeven? Of expres geen informatie gaf?  Dan was het verkeerd om een stempel O/GS te geven.

Vergoeding berekenen

Is de fout gemaakt? Dan berekent UHT de vergoeding voor de fout. Omdat er per jaar en per toeslagsoort wordt gekeken, wordt dit bedrag ook per jaar en per toeslagsoort berekend. Ontving iemand maar 1 toeslagsoort, bijvoorbeeld alleen zorgtoeslag? Dan wordt er alleen voor deze ene toeslagsoort een bedrag berekend.

Alle bedragen worden bij elkaar opgeteld. Dat is het geld dat iemand krijgt. Let op! Het was juist dat de te veel ontvangen toeslag terugbetaald moest worden. Daarom is er alleen een vergoeding voor de gemaakte fout.

Welke gegevens worden bekeken?

Om het onderzoek naar een verkeerd stempel O/GS goed te kunnen doen, wordt steeds naar meerdere gegevens gekeken. Wij gebruiken de volgende informatie:

• Alle beschikkingen
• De aanvragen, beoordelingen en informatie over het geven van toeslagen
• Verstuurde en ontvangen brieven, onder andere over persoonlijke betalingsregelingen
• Afwijzingen over Minnelijke Schuldenregeling Natuurlijke Personen (MSNP)
• Eventuele bezwaar en beroep tegen de afwijzing persoonlijke betalingsregeling
• Administratie over invorderingen
• Informatie over openstaande schulden en aantekeningen over openstaande beschikkingen.
• De Basisregistratie Persoonsgegevens (BRP) voor het woonadres, geregistreerde relaties en de woonsituatie in de periode tussen 2012 en 2019.